Türkiye’de bayan girişimciliği her geçen yıl artsa da şimdi dilek edilen seviyeye ulaşabilmiş değil. TÜİK datalarına nazaran Türkiye’de bayan teşebbüsçü oranı sırf yüzde 17,4 seviyesinde. Üstelik bu girişimcilerden yalnızca yüzde 10’u yatırıma başvurabiliyor. Bayan teşebbüslerin büyük kısmı hizmet dalında yer alırken, bilişim ve teknoloji alanındaki kadın teşebbüsçü oranı yüzde 26 ile hudutlu kalıyor. STEM alanlarında eğitim gören kız çocuklarının oranı ise yalnızca yüzde 18. Buna karşın teknoloji dalında bayan istihdamı, 2024 prestijiyle yüzde 35’e ulaşarak olumlu bir ivme yakaladı (Melon & Endeavor Raporu). İşte bu tabloyu dönüştürmek için harekete geçen ÜNLÜ & Co, bayanların teknoloji odaklı girişimcilikte daha fazla yer almasını hedefleyen Bayan Teknoloji Girişimcileri Akademisi (KTGA) ile somut sonuçlar üretmeye devam ediyor. Türkiye Girişimcilik Vakfı (GİRVAK) iş birliğiyle yürütülen programın 2024–2025 devri, 27 Mayıs’ta düzenlenen mezuniyet merasimiyle sona erdi. Bu yıl 5 ülkeden, 27 şehirden 200’ün üzerinde müracaat alan program, iş modeli geliştirme, yatırımcı sunumları, nöropazarlama, yapay zekâ ve dijital pazarlama üzere alanlarda bayan girişimcilere kapsamlı dayanak sundu. 17 teşebbüs mezun olurken, bu teşebbüsler toplamda 1,2 milyon dolar yatırım aldı.
Final merasiminde heyet değerlendirmesi sonucunda birincilik mükafatı Varsapp’a verildi. Varsapp, sürdürülebilir tüketimi teşvik eden akıllı kiralama modeliyle 200 binden fazla kullanıcıya ulaşarak 13 bin 680 kg karbon salımını engelledi. İkincilik mükafatını, nar kabuğundan biyoderi üreten Yugen kazanırken, üçüncülük ise toplumsal sorumluluk projelerini oyunlaştırarak gençleri teşvik eden Corridor’a verildi. Programda bu yıl birinci defa verilen mansiyon mükafatını ise bebekler için sensörlü beyaz gürültü aygıtı geliştiren Budizzz kazandı.
Yatırımcıların bayan girişimcilere soruları bile farklı
ÜNLÜ & Co İdare Kurulu Üyesi ve GİRVAK Yönetim Kurulu Üyesi Şebnem Kalyoncuoğlu, bu yıl teşebbüslerinin aldığı yatırımın, geçen yıla nazaran yaklaşık 5 kat arttığını söyledi. Kalyoncuoğlu, “Girişimcilik bizim DNA’mızda var. Her bir mezunumuz artık yalnızca bir girişimin kurucusu değil, birebir zamanda toplumsal dönüşümün ilham kaynağı” dedi. Ünlü ayrıyeten bayan girişimcilerin yatırım sürecinde karşılaştığı önyargılara da dikkat çekerek, “Yatırımcılar erkeklere ‘gelecekte ne yapacaksın?’ diye sorarken, bayanlara ‘bu işi hakikaten yapabilir misin?’ sorusunu yöneltiyor. Bu algının kırılması gerekiyor,” dedi.
GİRVAK Yönetim Kurulu Başkanı Sina Afra ise, “Kadın girişimciliğini sırf ekonomik değil, toplumsal bir kaldıraç olarak da görüyoruz. 10 yılda 7 bin 500’ün üzerinde iş fikrine, 500’den fazla start-up’a takviye olduk” dedi. Afra, bayan girişimcilerin en büyük meselelerinden birinin özgüven eksikliği olduğunu vurguladı.
Girişimcilik ekosistemine uzanan etki
KTGA, yalnızca bir eğitim programı değil; tıpkı vakitte çok paydaşlı bir iş birliği modeli sunuyor. Bugüne kadar 1.000’e yakın bayan girişimciyle temas kuran akademi, 200’den fazla mezun verdi. Akademi kapsamında 50’den fazla mentor, bayan girişimcilere; finans, marka, hukuk, strateji ve pazarlama üzere konularda birebir dayanak sağladı. Akademide “geri verme” kültürü de canlı tutuluyor: Mezunlar, sonraki periyot iştirakçilerine mentorluk ve ilham konuşmalarıyla dayanak oluyor.
Hedef; Türkiye’den unicorn bayan teşebbüsçüler çıkarmak
2026 yılında 30. yaşını kutlayacak olan ÜNLÜ & Co, bu periyoda bayan girişimciliği alanında bir öteki dönüm noktası olarak hazırlanıyor. “Daha fazla teşebbüs değil, daha güçlü girişimler” maksadıyla KTGA programını yatırım dayanaklı bir modele dönüştürmeye hazırlanan şirket, Türkiye’den çıkacak bayan kuruculu Unicorn’lara yer hazırlamak istiyor. Ayrıyeten 2026 prestijiyle akademi programına toplumsal tesir ölçümlemesi (SROI) entegre edilmesi planlanıyor. Bu sayede, teşebbüslerin sırf ekonomik değil, toplumsal yararları da sistematik olarak tahlil edilecek.
Kaynak: Dünya
