Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanundaki düzenleme ile Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na süreksiz unsur eklenerek ilgili kanunlara nazaran kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanacak olanlar, kelam konusu kararlarda yaş dışındaki başka kuralları taşımaları halinde yaşlılık yahut emekli aylığından yararlanacak.
Bu karar temel alınarak geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek. Birinci kere yaşlılık yahut emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık yahut emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel dal iş yerinde toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, toplumsal güvenlik dayanak primi patron payının 5 puanlık kısmına isabet eden fiyat Hazine tarafından karşılanacak.
Emeklilik süreçleri kaç gün sürecek?
EYT kanunu kapsamında çabucak emekli olabilecek kişi sayısı 1.7 milyon SSK, 89 bin BAĞ-KUR ve 496 bin Emekli Sandığı iştirakçisi olmak üzere 2 milyon 250 bin bireye ulaşıyor. Yıl başından çabucak evvel borçlanma başvurusu yapan 1.1 milyon kişinin değerli bir kısmının da sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 öncesine çekerek emeklilik hakkı kazandığı iddia ediliyor. Borçlanma yoluyla sonradan EYT’li olarak emekliliğe hak kazananlar 2 milyon 250 bin şahsa dahil değil.
Mart ayında emeklilik müracaatında bulunacak kişi sayısının 1.8 – 2 milyon kişi ortasında olması bekleniyor. Emeklilik müracaatları, sigortalıların çalıştıkları vilayetlerde sonuçlandırılıyor. Her ne kadar hizmet dökümlerine ait bilgiler otomasyon sistemine aktarılmış olsa da tüm müracaatlar tek tek bireylerin kendi belgesinden denetim edilerek emeklilik süreci gerçekleştiriliyor.
SGK işçisi geçen haftadan itibaren mesaiye sabah 06.00’da başlıyor. Fakat, bu ağır temponun uzun müddet devam etmesi çok sıkıntı. Bu nedenle tüm emeklilik müracaatlarının sonuçlandırılması vakit alacak görünüyor.
İncelemesi tamamlanan EYT’lilerin emekli aylığı ödemelerine nisan ayında başlanacak. Nisan ayına yetişmeyenlerin aylıkları ise daha sonra topluca ödenecek.
EYT’liye avans ödemesi yapılabilir mi?
Sosyal Sigorta Süreçleri Yönetmeliği’ne nazaran, emekli aylığının 90 gün içinde ödenememesi durumunda SGK tarafından aylık bağlamaya hak kazandığı tespit edilen şahıslara, yazılı talepte bulunmaları halinde ilerideki emekli aylığı alacaklarından mahsup edilmek üzere avans ödenebiliyor.
Avans ölçüsü her üç ay için, net taban fiyatın üç katını (25 bin 523 TL) geçmemek üzere SGK tarafından belirlenebiliyor. Avansın emekli aylığından fazla olan kısmı, her ay 4’te 1 oranında kesilerek mahsup ediliyor.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran; yönetmelikte avans için aylığın 90 gün içinde ödenememesi şartı aranmakla birlikte, yönetmeliğe destek teşkil eden 5510 Sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun 97. unsurunda müddet sonu bulunmuyor. Kanun, “Hak edilen alacakların müddeti içinde ödenememesi halinde avans verilmesine” imkan sağlıyor.
Yönetmelikte değişiklik yapılarak 90 günlük müddetin kısaltılması mümkün bulunuyor. Örneğin, 90 günlük mühlet büsbütün kaldırılarak yahut 30 güne çekilerek de avans ödenmesinin yolu açılabilir.
Daha evvel yapılan düzenleme ile en düşük emekli aylığı 5.500 TL olarak belirlendi. Avans meblağının en az 5.500 TL olarak belirlenmesi halinde EYT’lilere, emekli aylığı bağlama süreçlerinin tamamlanması beklenmeden avans ödemesi yapılması mümkün görünüyor. Birinci ay için yapılacak avans ödemesine 1.100 TL bayram ikramiyesi de dahil edildiğinde en az 6.600 TL avans ödemesi yapılabilir.
Avans ödemesi yapılabilmesi için yazılıma gereksinim olduğu belirtiliyor. Böylelikle, süreçleri tamamlanan EYT’lilere nisan ayında olağan emekli aylığı bağlanır. Nisan ayına kadar yazılım tamamlandığı takdirde, emeklilik süreçleri tamamlanmamış EYT’lilere avans ödemesi mümkün görünüyor.
Kaynak: Dünya