Başak Işık GÖKÇAM
Aynı toplumdaki insanların ortak geçmişlerini tabir ederek, tarihi birikimlerini ortaya koyan kültürel miras, sürdürülebilirliğin toplum ayağı açısından da büyük ehemmiyet taşır. Zira kültürel miras bedelleri; kültürel ve toplumsal manada gelişim sağlarken, beraberinde ekonomik gelir kaynağı görevi de görerek, toplumsal beklentilere hizmet eder.
Kültürel mirasla edinilen birikimin gelecek nesillere aktarılması da günümüz dünyasının önemli maksatları ortasındadır. Toplumsal şuurun oluşturulması, gelecek kuşaklara kültür aktarımının en büyük gereği. Bu manada sürdürülebilir kültür miras idaresi ve toplumsal şuurun oluşturulması amacıyla çeşitli projeler geliştirenlerden biri de Vakıf İştirak.
2022 yılında ‘Vakıf Yapıtları Envanteri Projesi’ni hayata geçiren Vakıf İştirak, Selçuklu ve Osmanlı’dan bugüne kadar gelmiş vakıf yapıtlarını tanıtmak ve gelecek kuşaklara aktarmak için çalışmalarını devam ettiriyor.
Projenin kıssasını anlatan Vakıf İştirak Genel Müdürü Mehmet Ali Akben, “Toplumumuzun ekonomik manada kalkınmasının ötesinde sosyo-kültürel anlamda da gelişimine büyük ehemmiyet veriyoruz. Bu vizyon doğrultusunda 2022 yılının Haziran-Temmuz aylarında Vakıf yapıtlarını hem tanıtmak hem de gelecek kuşaklara aktarmak misyonu çerçevesinde Vakıf Yapıtları Envanteri Projesi’ni hayata geçirdik.
Bu çerçevede medeniyet timsali olarak gördüğümüz Selçuklu ve Osmanlı’dan bugüne kadar gelmiş Vakıf yapıtlarının bir külliyatını, envanterini oluşturmak için çalışmalarımıza başladık. Anadolu’nun birçok kentini kapsayacak olan bu değerli çalışmaya da kapsamlı bir etüt çalışması sonrasında Hatay ilimizle başladık” dedi.
Hatay’ın mirası, zelzeleden evvel kayıt altına alınabildi
Proje kapsamında Hatay’daki 117 Vakıf yapıtının, 3 ay süren bir çalışmayla 2 bin 600 karede fotoğraflandığı bilgisini veren Mehmet Ali Akben, “Sonrasında da çok değerli bir referans kitap haline getirildi. ‘5 Şubat Hatay’ ismini verdiğimiz sergide de çok büyük emek ve büyük bir titizlikle çekilen fotoğrafların bir kısmı sergilendi” diye ekledi.
Çalışmanın tamamlanmasının akabinde 6 Şubat depremlerinin meydana geldiğini söyleyen Akben, “Başta Hatay olmak üzere etraf birçok ilimizi etkileyen zelzele sonrasında birçok yapı da maalesef enkaz haline geldi ya da büyük hasar aldı.
Deprem öncesinde fotoğraflayarak kayıt altına aldığımız birinci envanter projemiz bu manada, yapılacak restorasyon çalışmalarına rehber, yapıtlara dair değerli bir referans kaynağı niteliğinde olduğu ve Hatay’ın varlıklı kültürel mirasını kayıt altına aldığı için mutluyuz” dedi.
10 bin kilometreden fazla yol gidildi
Projenin ikinci durağına insanlık tarihinin birinci yerleşim yerlerinden olan Konya ile devam ettiklerini söyleyen Akben, “Şehrin tüm vakıf eserlerinin belgelendiği Konya Vakıf Yapıtları Envanter Kitabı’nın, güçlü mirasımızı gelecek nesillere taşıyacak bir referans kaynak olacağına inanıyoruz” diyerek Konya’daki çalışmalara ait şu ayrıntıları verdi:
“Konya Envanter Projemiz, planlama, hazırlık, çekimler, kitabın tasarımı ve basımı ile birlikte toplam 720 günlük bir vakitte tamamlandı. Kitapta yer alan kareler için 106 saatlik drone çekimleri yapıldı ve 10 bin kilometreden fazla yol kat edildi. Çekimler ise toplamda 132 gün sürdü. Metinler, uzman bir takım tarafından 520 civarında kaynak eser ve makale taranarak 147 günde kaleme alındı.
Şehirdeki 289 vakıf yapıtı, 15 bin 200 fotoğraf karesi ile belgelendi. Yaklaşık iki yıl süren bir hazırlık sürecinin sonunda da iki ciltlik Konya kitabımız yayınlandı. Yeniden eş vakitli olarak tıpkı Hatay çalışmamızda olduğu üzere bir de stant açtık. Konya Vakıf Yapıtları Envanter Kitabı’ında yer alan fotoğraflar ortasından seçilen 546 fotoğraf, Üsküdar Mimar Sinan Galerisi’nde sanatseverlerle buluştu.
Konya’da Selçuklu ve Osmanlı döneminden günümüze ulaşan külliye, cami, medrese, kümbet, kervansaray, hamam, sarnıç, çeşme ve türbe tipi vakıf eserlerinin fotoğraflarının yer aldığı “Ayna: Anadolu Göğünün İpek Mahyası” isimli bu standımız keyifli ve öğretici kısa bir tarih seyahati yapmak isteyen vatandaşlarımızla buluştu.”
Sürdürülebilir toplumun temeli kültürel mirasla atılır
Kültürel mirasın sürdürülebilirlik açısından değerine ait de değerlendirmede bulunan Mehmet Ali Akben, “Hiç elbet ki, toplumlar geçmişiyle kurdukları bağ sayesinde kimliklerini oluşturuyor.
Kültürel miras, yalnızca geçmişin bir anısı değil, tıpkı vakitte geleceği inşa etmede kıymetli bir kaynak. Onu korumak ve yaşatmak, yalnızca tarihimize sahip çıkmak değil, tıpkı vakitte daha şuurlu, sürdürülebilir ve saygılı bir toplumun temelini atmak manasına geliyor. Çünkü gelecek jenerasyonlara bırakacağımız en kıymetli miraslardan biri, bugün koruyabildiğimiz kültürel zenginlik” dedi.
Sıradaki duraklar Bursa ve Kütahya
Projenin, Selçuklu ve Osmanlı devrinden günümüze gelmiş, mevcudiyetini koruyarak tarihimize tanıklık etmiş vakıf yapıtlarını kapsadığını belirten Vakıf İştirak Genel Müdürü Mehmet Ali Akben, “Projemiz kapsamında çalışmalarımızı muhakkak bir program dahilinde sürat kesmeden sürdürüyoruz. Sırada bünyesinde yeniden yüzlerce vakıf yapıtını barındıran iki değerli kentimiz var: Bursa ve Kütahya. Alanlarında ehil, uzman takımımızla bu kentlerle ilgili çalışmalarımıza da başladık. Önümüzdeki aylarda yeniden medeniyetlere tanıklık etmiş yüzlerce yeni vakıf yapıtını hem kitap hem de standımızla halkımızla paylaşacak olmanın heyecanını taşıyoruz” diye konuştu.
Kaynak: Dünya
